Phần 1:
Tiêu đề hơi rộng, mình sẽ viết từ từ từng phần. Trong phần 1 này, mình chỉ nói về khía cạnh ngôn ngữ là tiếng Anh.
Khi chương trình CES (Canada Express Study) được giới thiệu đến Việt Nam từ giữa năm 2016 với các điều kiện tương đối dễ dàng hơn cho du học sinh từ Việt Nam như (1) không yêu cầu chứng minh tài chính (trừ một số trường hợp đặc biệt) mà chỉ đóng học phí trọn 1 năm tại một trong các trường nằm trong danh sách CES Colleges, (2) yêu cầu IELTS tương đối thấp (5.0) khi đăng ký xin nhập học, (3) mua giấy chứng nhận đầu tư đảm bảo (Guaranteed Investment Certificates – GIC) từ Scotiabank với trị giá 10,000 đô Canada, (4) đã hoàn tất phổ thông trung học (điểm trung bình từ 6.5 trở lên), số lượng du học sinh đổ sang Canada tăng đột biến, tăng đến mức hồi tháng 5 năm 2017 trước Trung tâm Nhận hồ sơ xin Visa Canada số 162 Pasteur tại Sài Gòn có thể thấy hàng dài người đứng chờ tới lượt, từ sáng sớm đến chiều và liên tục trong nhiều ngày.
Vì sao số lượng du học quyết định một hai phải đi Canada tăng khủng khiếp đến vậy? Lý do nhìn từ góc sáng thì ai cũng biết, không cần phải nói thêm ở đây.
Tuy nhiên, một trong những góc tối đáng cân nhắc với phần lớn các em du học sinh theo diện CES là học thêm tiếng Anh, đặc biệt là những em có trình độ tiếng Anh chưa tốt (IELTS 5.0) trong khi hầu hết các chương trình cao đẳng thường yêu cầu thấp nhất là 6.0 mới vào chính khóa.
Từ 5.0 lên 6.0 IELTS nhiều người lầm tưởng là chuyện nhỏ. Thực tế việc cải thiện điểm trong bài thi IELTS này là chuyện lớn. Tốn tiền học tiếng Anh tại các trường cao đẳng (EAP = English for Academic Purposes) ít nhất là 8 tháng cũng ngốn hết hơn 10,000 đô Canada (hơn 180,000,000 đồng Việt Nam) để được vào khóa chính. Trong thời gian này, du học sinh KHÔNG được phép đi làm thêm theo luật pháp Canada nên việc tiêu tốn thêm 8 tháng tiền ăn ở, sinh hoạt tầm 8,000 đô Canada nữa.
Nỗi buồn chưa dừng lại ở đó. Việc cải thiện tiếng Anh trong 8 tháng này là rất ít, ngay cả khi du học sinh đang sống trên đất Canada vì: (1) cơ hội tiếp xúc với dân nói tiếng Anh lâu đời (tạm gọi là dân bản xứ) gần như không có, (2) lớp học cũng đông (trên 15 sinh viên là bình thường) đến từ Việt Nam, Trung Quốc nên không được thực tập nhiều, (3) ở chung với bạn bè Việt Nam thì không thể luyện thêm tiếng Anh chữ nào hết, (4) khác biệt về lối sống, văn hóa khiến đa số du học sinh co cụm, thu mình lại trong cộng đồng Việt Nam nên càng mất đi cơ hội tiếp xúc với dân bản xứ, và (5) giáo viên dạy tiếng Anh tại Canada chưa chắc dạy chất lượng bằng giáo viên tốt ở Việt Nam, đặc biệt là dạy luyện thi IELTS.
Nôn nao ra đi, đi cho bằng được, đi càng sớm càng tốt trước khi “cửa” đóng dẫn đến nhiều thiệt hại vô cùng lớn về cả tài chính và tinh thần. Nếu cha mẹ hay bản thân du học sinh ở Việt Nam kiếm tiền dễ thì không nói làm gì, bằng ngược lại thì hối hận khi đã muộn màng. Ác một điều, khi máu đang sôi, thì một hai ai nói cũng không nghe, ai ngăn thì trách sao cứ “bàn ra”. Khi thực tế diễn ra thì một mình ôm nỗi buồn vô biên, tự trách thì không có bản lĩnh, trách ai trước đây vô tình thì bị chửi lại vì “đã nói rồi, nhưng ngu mà lì, ráng chịu”.
Du học sinh và cha mẹ du học sinh nên nhớ, “cỏ bên kia đồi bao giờ cũng xanh hơn” (Grass is always greener on the other side) là câu nói chưa bao giờ sai.
Chê giáo viên Việt Nam dạy không tốt, học phí quá cao, nhất định phải qua Canada để học chung với mấy bạn Trung Quốc mới chịu, tốn tiền nhiều mới chịu, phải cô đơn mới chịu. Chi lạ vậy? Mà nói thì ít người nghe. Ít người nghe nhưng mình cũng đã lỡ nói rồi 🙂.
Lời khuyên cho phần này:
– Nếu muốn du học, ngay từ khi ở Việt Nam hãy luyện tiếng Anh cho tốt, học hành cho nghiêm túc, vừa tiết kiệm được tiền, thời gian, và học sẽ tốt hơn khi đặt chân đến Canada. Đáng nói ở đây là một khi tiếng Anh không tốt, du học sinh sẽ mất tự tin, mất cơ hội, mà mặc cảm tự ti dần lớn lên một cách nguy hiểm.
– Ở Việt Nam rất nhiều giáo viên giỏi về chuyên môn, chỉ là giọng tiếng Anh khác chút so với dân Canada da trắng nói tiếng Anh nhiều đời thôi.
– Đừng tiếc tiền học tiếng Anh với giáo viên giỏi nếu đã tìm được một người như vậy.
– Nếu muốn tìm hiểu về quá trình học tập, sinh sống ở Canada thế nào, hãy hỏi chính những người đã, đang học tập tại Canada, hỏi không đúng đối tượng thì càng rối thêm.
Ghi thêm:
– Trước khi qua Canada học cách đây gần 9 tháng, ở Việt Nam, mỗi giờ kèm IELTS không dưới 500,000 đồng mà mình còn không muốn nhận dạy.
– Du học sinh nào đã từng học 1 kèm 1 với giáo viên bản xứ ở Canada rồi thì biết, mỗi giờ phải trả từ 30 – 50 đô/người, mà học tiếng Anh giao tiếp hay phát âm thôi, chứ không phải luyện thi IELTS nhé.
– Vậy nên khi còn ở Việt Nam, mình có một lời khuyên cho các bạn rằng hãy thật chăm chỉ luyện học IELTS khi còn có thể vì giá sẽ rẻ hơn rất nhiều. Bạn cũng có thể học, luyện thi miễn phí trên các app điện thoại; mình thì hay dùng Testuru
Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết!